← กลับเมนูหลัก

คู่มือเลือกสารกันหมอง (Anti-tarnish) ให้ตรงกับงาน

เปรียบเทียบชนิดสาร ค่าเริ่มต้น การเตรียมผิว หน้าต่างกระบวนการ การจัดวาง การดูแลอ่าง และวิธีแก้ปัญหาที่พบบ่อย

ค่าเริ่มต้นที่แนะนำ

ตารางนี้สรุปชนิดสารกันหมองหลักและค่าตั้งต้น แนะนำให้ทดสอบกับชิ้นงานจริงและปรับทีละตัว

ชนิด ช่วงตั้งต้น เหมาะกับงาน
Cold-dip (เย็น) อุณหภูมิห้อง · 30–120 วินาที · ความเข้มข้นตามสเปกผู้ผลิต Ag/Brass เครื่องประดับ งานที่ต้องการฟิล์มใส ไม่เปลี่ยนโทน
Hot-dip (อุ่น/ร้อน) 45–65°C · 20–90 วินาที · กวนอ่อน ทนเหงื่อ/ชื้นสูงกว่า เหมาะงานใช้งานหนัก อะไหล่
Electro (ไฟฟ้า) อุณหภูมิห้อง–40°C · CD 0.1–0.5 A/dm² · 10–60 วินาที ต้องการฟิล์มสม่ำเสมอ คุมความหนา/โทนได้ดี เหมาะงานซับซ้อน
Tin Anti-tarnish 50–60°C · 20–60 วินาที · ล้าง DI เข้ม งานชิ้นส่วนดีบุก/ทองเหลืองที่ต้องป้องกันคราบกำมะถัน/นิ้วมือ
Top-coat/Sealer แช่/พ่น · อบ 60–90°C 10–20 นาที เพิ่มทนการถู/เหงื่อ ใช้เดี่ยวหรือเสริมหลัง anti-tarnish

การเตรียมผิวก่อนลงสาร

1) ล้างคราบไขมัน (ด่าง/อัลตร้าโซนิก) → 2) ล้างน้ำคุณภาพดี 2–3 ขั้น → 3) Neutralize/Activate บางกรณี (โดยเฉพาะ Ag/Brass) → 4) ล้าง DI เข้ม ก่อนลงสารกันหมอง

หลีกเลี่ยงคลอไรด์/คราบน้ำกระด้างบน Ag เนื่องจากเร่งการหมอง ใช้ DI/RO และเสริมสารช่วยเปียกเพื่อป้องกัน water-mark

หลังลงสาร ควรล้าง DI แบบไหลทวนเร็วและทำให้แห้งทันที (มีดลมร้อน/อบอุ่น) เพื่อป้องกันคราบขาว/รุ้ง

หน้าต่างกระบวนการ (ตามชนิด)

ชนิด/ตัวแปร ต่ำ กลาง สูง สังเกตการณ์
Cold-dip: เวลา ≤30s 45–60s >90s เวลาสั้นไปปกป้องไม่พอ ยาวไปเสี่ยงฟิล์มหนา/หม่น
Hot-dip: อุณหภูมิ ≤45°C 50–60°C ≥65°C สูงไปเกิดรุ้ง/คราบ เกินจำเป็น เพิ่มโอกาสลื่นหลุด
Electro: CD 0.1 A/dm² 0.2–0.3 0.4–0.5 สูงไปฟิล์มด้าน/ไม่ใส ต่ำไปประสิทธิภาพต่ำ
Tin: เวลา ≤20s 30–45s ≥60s ยาวเกินเกิดโทน/คราบขาวได้

บันทึกค่าที่ให้ผลดีที่สุดเป็นสแตนดาร์ด พร้อมภาพตัวอย่างก่อน/หลัง และทดสอบความทนตามข้อกำหนดลูกค้า

การจัดวาง

แร็คให้มีการไหลผ่านทุกพื้นผิว ลดโพรงอากาศ เลือกแนวตั้ง/เอียงเพื่อให้น้ำ/สารไหลออก ป้องกันคราบหยด ใช้การกวนอ่อน/อากาศละเอียดเพื่อลด water-mark

อย่าซ้อน/แนบชิ้นจนเกิดจุดสัมผัสฟิล์มไม่ต่อเนื่อง ตั้งเวลาหยดไหล (drain) ระหว่างขั้นเพื่อจำกัด drag-out และรักษาความเข้มข้น

การดูแลอ่างและคุณภาพ

ติดตามความเข้มข้น-pH-อุณหภูมิ เติมตามปริมาณลากออก (drag-out) และแอมแปร์อาวร์ กรองต่อเนื่อง ชั่งน้ำหนักของแข็งตามรอบ หากสารมีอายุการใช้งานให้กำหนดเกณฑ์รีเฟรช/เปลี่ยน

QC แนะนำ: การทนเหงื่อ/เหงื่อสังเคราะห์, การทนกำมะถัน (กระดาษซัลไฟด์/Na2S), ความคงตัวโทน, Abrasion/ถู, การยึดเกาะ (tape test) และการเก็บรักษา (shelf test)

ตารางปัญหาพบเจอบ่อย

อาการ สาเหตุหลัก แนวทางแก้
หมองเร็วหลังจับ/เก็บ ฟิล์มบาง/เวลาสั้น ล้างไม่ดี เหงื่อ/คลอไรด์สูง เพิ่มเวลา/ความเข้มข้น ปรับ DI ล้างซ้ำ-เป่าแห้งเร็ว ใส่ขั้น Top-coat
คราบรุ้ง/โทนเปลี่ยน อุณหภูมิ/เวลาสูงเกิน ฟิล์มหนาเกิน น้ำแข็ง ลดอุณหภูมิ/เวลา ปรับการกวน ใช้ DI/RO และอบแห้งควบคุม
คราบขาวหลังอบ แร่ในน้ำ ละอองค้าง/หยด ไม่ได้มีดลม/เอียงระบาย เพิ่มขั้น DI เข้ม ใช้มีดลมร้อน/เอียงชิ้น และตั้งเวลา drain
ฟิล์มลอก/เป็นปื้น ผิวไม่สะอาด ค่า pH/เข้มข้นเพี้ยน แร็คสัมผัสไม่ดี ทบทวนเตรียมผิว คาลิเบรต pH/คอนเซนเทรต ปรับแร็ค/การกวน
กลิ่นกำมะถัน/เหลืองบน Ag คลอไรด์/ซัลไฟด์ปนเปื้อน DI ไม่พอ เปลี่ยนเป็น DI ทั้งสาย เพิ่มขั้น neutralize/activate เฉพาะ Ag