ค่าเริ่มต้นที่แนะนำ (อ้างอิงแนวปฏิบัติทั่วไป NSS/AASS/CASS)
ใช้เป็นจุดตั้งต้นและตรวจสอบกับสเปกของลูกค้าหรือมาตรฐานที่ใช้งาน (ASTM/ISO) อีกครั้งก่อนทดสอบจริง
| ชนิดทดสอบ | อุณหภูมิห้อง | pH สารละออง | NaCl | อัตรารับละออง | หมายเหตุ |
|---|---|---|---|---|---|
| NSS (Neutral) | 35 ± 2 °C | ~6.5–7.2 | NaCl ~5% m/m ในน้ำ DI | ~1.0–2.0 mL/h ต่อ 80 cm² | เหมาะสำหรับสังกะสี โครเมต และชิ้นเคลือบทั่วไป |
| AASS (Acetic) | 35 ± 2 °C | ~3.1–3.3 (ปรับด้วยกรดอะซิติก) | NaCl ~5% m/m | ~1.0–2.0 mL/h ต่อ 80 cm² | สำหรับชิ้นงานที่ต้องการความเร่งเพิ่มขึ้นจาก NSS |
| CASS (Copper-accelerated) | 50 ± 2 °C | ~3.1–3.3 | NaCl ~5% m/m + เกลือทองแดงตามสเปก | ~1.0–2.0 mL/h ต่อ 80 cm² | ใช้สำหรับระบบเคลือบที่ทนการกัดกร่อนสูง |
Tip: ใช้น้ำ DI/RO เกลือบริสุทธิ์ต่ำโลหะหนัก กรองละออง/ลม และสอบเทียบอัตรารับละอองก่อนเริ่ม
การเตรียมผิว/มาร์ก/มาสก์ก่อนเข้า Salt Spray
- ล้างไขมันหลายขั้น (ด่าง/อิมัลซิไฟ/อัลตร้าโซนิก) → ล้าง DI → เป่าแห้ง หลีกเลี่ยงการสัมผัสนิ้ว
- จับด้วยถุงมือสะอาด/แหนบพลาสติก ไม่ให้เกิดคราบน้ำมันมือ
- ถ้าต้องทดสอบเฉพาะพื้นที่ ให้ใช้มาสก์ที่ทนไอเกลือและไม่ทำปฏิกิริยา
- มาร์ก/ทำหมายเลขด้วยแท็กแยกหรือสลักนอกพื้นที่ทดสอบ (หลีกเลี่ยงการทำรอยบนผิวที่ต้องการวัด)
- หากสเปกระบุการกรีด (scribe) ให้ใช้ใบมีด/เทมเพลตมาตรฐาน ลึก/กว้างตามสเปก และสะอาดปราศจากครีบ
- ทิ้งชิ้นงานหลังเตรียมไม่เกินเวลาที่กำหนด (เช่น ≤ 1–4 ชม.) ก่อนเริ่มทดสอบ เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดฟิล์ม/การปนเปื้อน
หน้าต่างและตัวแปรการทดสอบ (ควบคุมก่อน–ระหว่าง–หลัง)
| ช่วง | ตัวแปรสำคัญ | เหตุผล/ผลกระทบ |
|---|---|---|
| ก่อนเริ่ม | pH น้ำยา, ความเข้มข้น, อุณหภูมิห้อง, ความสะอาดหัวสเปรย์/อากาศอิ่มตัว, อัตรารับละออง (calibration) | ตั้งค่าไม่ตรง → ผลลวง/ชิ้นงานเสียหายเร็วผิดปกติ |
| ระหว่างทดสอบ | อุณหภูมิ/ความผันผวน, pH drift, อัตรารับละออง, น้ำเติมถัง, แรงดัน/ความชื้นของลม | ค่าหลุดกรอบ → การโจมตีเปลี่ยนไป/ไม่เทียบเคียงได้ |
| หลังจบ | การล้าง/ทำให้แห้งตามสเปก, เวลา “พักตัวอย่าง” ก่อนอ่านผล, การถ่ายภาพ/บันทึก | ล้างผิดวิธี → เอาฟิล์มกัดกร่อนออกเกินจริง/ผิวเสีย |
การจัดวางชิ้นงานในห้องทดสอบ
- ตั้งชิ้นเอียงจากแนวตั้งประมาณ 15–25° (หลีกเลี่ยงน้ำขัง/หยดย้อน)
- ไม่บังเงากันเอง ระยะห่างสม่ำเสมอ และไม่สัมผัสกัน
- ความสูงชั้นวางใกล้เคียงกันทั้งแบทช์ เพื่อลดความต่างของอัตรารับละออง
- ใช้คลิป/ตะขอที่ไม่ทำปฏิกิริยาและไม่ทำเป็น “ทางน้ำ” มาลงผิว
- วางป้าย/QR นอกพื้นที่วัดผลหรือหลังชิ้นงาน
การดูแลห้องทดสอบ & การคุมคุณภาพ
- ใช้น้ำ DI/RO และเกลือคุณภาพสูง โลหะหนักต่ำ
- กรองสารละออง/น้ำเกลือ เปลี่ยนไส้กรองตามชั่วโมงใช้งาน
- ระบบลม: มีตัวดูดความชื้น/กรองน้ำมัน ตรวจ saturator ตามระยะ
- สอบเทียบอัตรารับละออง (collection rate) จุดต่างๆ ในห้องอย่างสม่ำเสมอ
- ทำความสะอาดห้อง/หัวสเปรย์ตามรอบ ป้องกันตะกรัน/แบคทีเรีย/คราบเกลือสะสม
- บันทึก log: pH/อุณหภูมิ/อัตรารับละออง/เติมน้ำ/เวลาหยุด ทำกราฟแนวโน้ม
ตารางปัญหาพบเจอบ่อย
| อาการ | สาเหตุราก | วิธีแก้/แนวทาง |
|---|---|---|
| ซิงค์ขึ้น White rust เร็วกว่าที่คาด | pH/อัตรารับละอองหลุดกรอบ, ล้างชิ้นก่อนทดสอบไม่ดี, โครเมต/ซีลไม่สมบูรณ์ | รีเช็ก pH/collection rate, ทบทวนล้าง/แห้ง, ตรวจขั้น passivation/ซีล |
| เกิด Red rust เร็ว | ความหนาเคลือบต่ำบริเวณขอบ/จุดรับละอองมาก, จัดวางผิดองศา | แก้องศา/เงา, ตรวจความหนา/การกระจาย, ใช้ shields/ปรับฟิกซ์เจอร์ |
| คราบหยด/เส้นน้ำ | วางแนวนอนเกินไป, มี “ทางน้ำ” จากคลิป/ขอบ, อัตราละอองสูงเกิน | ปรับองศา 15–25°, เปลี่ยนคลิป/ตำแหน่ง, รีเช็ก collection rate |
| เกิดคราบมืดเป็นปื้น | ปนเปื้อนโลหะหนักในน้ำเกลือ/ลม, หัวสเปรย์สกปรก | เปลี่ยนน้ำ/กรอง, ทำความสะอาดระบบ, ตรวจคุณภาพเกลือ/ลม |
| ผลแกว่งระหว่างตำแหน่ง | อัตรารับละอองไม่สม่ำเสมอ, ความสูง/เงาบังต่างกัน | สอบเทียบหลายจุด, จัดวางใหม่ให้กระจายสม่ำเสมอ |
| ผิวหลุดลอกหลังล้างออกจากเครื่อง | ล้างแรง/ถูแรงเกิน, ขั้นตอนหลังทดสอบไม่ตรงสเปก | ทำตามสเปกการล้าง/เป่า/รอพัก และถ่ายภาพก่อนสัมผัส |
ลิงก์ที่เกี่ยวข้องกับบทความนี้
คู่มือเลือกสารกันหมอง (Anti-tarnish)