ภาพรวม & เป้าหมาย
สรุปทางเลือกชุบซิงค์ (กรด/ด่าง), ตั้งค่าเริ่มต้นที่ปลอดภัยต่อกระบวนการ และรายการตรวจเร็วเพื่อลดของเสีย แนะนำให้ยึดสเปกผู้ผลิตและพิจารณากับชิ้นงานจริง
Acid vs Alkaline (ข้อดี/ข้อจำกัด)
| ระบบ | ข้อดี | ข้อจำกัด | เหมาะกับ |
|---|---|---|---|
| Acid Zinc (Chloride) | ครอบคลุมดี, ความต้านทานไฟสูง, เงาง่าย | รูปลึกบางจุดครอบคลุมยาก, ไวต่อคราบคลอไรด์ | งานเครื่องจักร/สกรู, ชิ้นหนาแน่น, รางแขวน/ถังกลิ้ง |
| Alkaline Zn (Non-cyanide) | พลังครอบคลุมสูงในรู/มุม, สีสม่ำเสมอ | ต้องคุมสารอินทรีย์/คอมเพลกแซนท์, ความเงาขึ้นกับเติมแต่ง | ชิ้นซับซ้อน/รูตัน, ต้องการความสม่ำเสมอสูง |
ค่าเริ่มต้นที่แนะนำ (อ้างอิงทั่วไป)
ใช้เป็นจุดเริ่ม แก้ไขตามสเปกผู้ผลิต/ผล Hull Cell และชิ้นงานจริง
| ระบบ | CD (A/dm²) | อุณหภูมิ | เวลา/ความหนา | บันทึก |
|---|---|---|---|---|
| Acid Zn | 1.0–3.0 (ถังกลิ้ง 0.5–1.5) | 20–35°C | ความหนา 5–12 µm ตามสเปก | เงาง่าย แต่อาจไหม้ที่ขอบถ้า CD สูง |
| Alkaline Zn | 0.8–2.5 (ถังกลิ้ง 0.5–1.2) | 20–35°C | ความหนา 5–12 µm ตามสเปก | ครอบคลุมดีในรู/มุม ต้องคุมสารอินทรีย์ |
การเตรียมผิวก่อนชุบ
1) ดีเกรส (แช่/อัลตร้าโซนิก) → 2) ล้างน้ำคุณภาพดี 2–3 ขั้น → 3) Pickle/Activate กรดอ่อน (สั้น) → 4) ล้าง DI/RO เข้ม → 5) ชุบ Zn → 6) พาสซิเวชัน/ซีลเลอร์
ควบคุมการลากออก (drag-out), ใช้มีดลม/พักระบาย (drain) ระหว่างขั้น และเลี่ยงน้ำกระด้างเพื่อป้องกันคราบขาว
หน้าต่างกระบวนการ (ตามระบบ)
| ตัวแปร | Acid Zn | Alkaline Zn | สังเกตการณ์ |
|---|---|---|---|
| CD (A/dm²) | ต่ำ:0.8 กลาง:1.5–2.0 สูง:≥3.0 | ต่ำ:0.6 กลาง:1.2–1.8 สูง:≥2.5 | สูงไปเกิดไหม้ที่ขอบ/รูพรุน; ต่ำไปผิวด้าน/ครอบคลุมอ่อน |
| อุณหภูมิ (°C) | 20–35 | 20–35 | สูงขึ้นช่วยกระจาย แต่อ่างแก่เร็ว/ฟองมาก |
| การกวน/ฟิลเตรชัน | กวนเบา–กลาง, กรองต่อเนื่อง | กวนสม่ำเสมอ, กรองถี่ | ลดจุดไหม้/คราบอินทรีย์ ลดอนุภาคแขวนลอย |
| สารเติมแต่ง | เร่งเงา/leveler | ตัวผู้ให้/รับเงา + คอมเพลกซ์ | เพี้ยน → เงาหม่น/ลอก/คราบน้ำตาล |
ล็อกค่าที่ดีที่สุดเป็นมาตรฐานไลน์ พร้อมภาพตัวอย่าง/ผล Hull Cell และชั่วโมง Salt Spray ของระบบพาสซิเวชัน
การจัดวาง: รางแขวน/ถังกลิ้ง/สั่น
- รางแขวน: จัดตำแหน่งให้ไหลผ่านทุกพื้นผิว ลดโพรงอากาศ ตั้งมุมเอียงเพื่อ drain; สัมผัสไฟดี ลดจุดด่าง
- ถังกลิ้ง: ปากถัง/รูถังรับกระแสเหมาะสม ปริมาณใส่ต่อรอบคงที่ ลดรอยกระแทก/พันกัน
- สั่น/ตะแกรง: ใช้กับชิ้นเล็กมาก ลดรอยกระแทก แต่ต้องคุมเวลาสั้น
- ตั้งเวลา drain ระหว่างขั้น + มีดลม เพื่อลด drag-out และคราบน้ำ
แผนคุมคุณภาพ (Line QC)
| หัวข้อ | ความถี่ | วิธีคุม | บันทึก |
|---|---|---|---|
| Zn Metal / ค่าหลัก | รายวัน | ไตเตรต/ชุดทดสอบ | รักษาในช่วงสเปกเพื่อลดผิวด้าน/ลอก |
| สารอินทรีย์/เติมแต่ง | ทุกกะ | Hull Cell + แผ่นเทียบ | เพี้ยน → โทน/เงาไม่นิ่ง |
| pH/อุณหภูมิ | ออนไลน์ | มิเตอร์/บันทึก | pH เพี้ยนส่งผลกับความเงา/ยึดเกาะ |
| ความหนา/การยึดเกาะ | ทุกล็อต | XRF/ครอสแฮช+เทป | ตามสเปกลูกค้า และกำหนด bake คลายไฮโดรเจนหากจำเป็น |
| Salt Spray / สีหลังพาสซิเวชัน | ตามแผน | ตามสเปก/แผ่นอ้างอิงสี | เชื่อมโยงผลกับขั้นล้าง/อบ |
ตารางปัญหาพบบ่อย & วิธีแก้
| อาการ | สาเหตุหลัก | แนวทางแก้ |
|---|---|---|
| ไหม้/ด่างที่ขอบ | CD สูง/กวนไม่พอ/สัมผัสไฟไม่ดี | ลด CD ปรับแร็ค เพิ่มกวน/ฟิลเตอร์ |
| ผิวด้าน/หยาบ | โลหะต่ำ/อินทรีย์ขาด/ของแข็งแขวนลอย | เสริมโลหะ/เติมแต่ง/กรองต่อเนื่อง |
| ลอก/ยึดเกาะต่ำ | เตรียมผิวไม่สะอาด/pH เพี้ยน/activate เกิน | ทบทวนดีเกรส-ล้าง-activate คาลิเบรตอ่าง |
| สีน้ำตาลในระบบด่าง | เติมแต่งต่ำ/อ่างแก่ | รีเฟรชบางส่วน + ปรับเติมแต่ง |
| สนิมขาวเร็วหลังพาสซิเวชัน | ฟิล์มบาง/ล้างไม่พอ/อบช้า | เพิ่มเวลา/ซีลเลอร์ ใช้ DI เข้ม + อบ/เป่าเร็ว |
| คราบรอยกระแทก/พันกัน (ถังกลิ้ง) | บรรทุกเกิน/สปีดไม่เหมาะ | ลดปริมาณ/ปรับสปีด/ช่องถัง |
ลิงก์ที่เกี่ยวข้อง
คู่มือเลือกสารกันหมอง (อ้างโครง/สไตล์)