ภาพรวมกระบวนการ
สีฟ้าโครม 3 (Trivalent Blue/Clear Chromate) คือการสร้างฟิล์มโครเมียมออกไซด์บาง ๆ บนผิวซิงค์หลังชุบ ให้โทน ฟ้าอมเงิน สวยงาม พร้อม ป้องกันการกัดกร่อน ได้ดี โดยใช้โครเมียมไตรวาเลนต์ (Cr3+) ซึ่งเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมกว่า Cr6+ และสอดคล้องมาตรฐาน RoHS/REACH
จุดเด่นของ Tri Blue
คุณสมบัติที่หน้างานใช้จริง ครอบคลุมความสวยงาม ความทนทาน และความปลอดภัย
โทนฟ้าอมเงินสะอาดตา
ลุคทันสมัย เหมาะชิ้นส่วนยานยนต์ เครื่องใช้ไฟฟ้า และฮาร์ดแวร์
กันกัดกร่อนดีเยี่ยม
ผ่านการพ่นละอองเกลือ ≥ 96 ชม. ที่ความเข้มข้นน้ำยา 5% v/v*
เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
โครเมียมไตรวาเลนต์ (Cr3+) ปลอดภัยกว่า Cr6+ สอดคล้อง RoHS/REACH
ยึดเกาะสี/โค้ทต่อดี
ชั้นฟิล์มช่วยเป็นรองพื้นสำหรับการพ่นสี/เคลือบภายหลัง
ใช้ได้กับหลายระบบซิงค์
ซิงค์กรด ซิงค์ไซยาไนด์ และซิงค์ไม่ใช้ไซยาไนด์
ควบคุมง่าย
ดูแลค่า pH แคบ ๆ 1.8–2.2 เพื่อความเสถียรของสีและชั้นฟิล์ม
*ผลลัพธ์ขึ้นกับความหนาซิงค์ สภาพผิว การล้าง และขั้นตอนการอบแห้ง
ส่วนที่ 1: หลักการทำงานและความสำคัญ
หลังชุบซิงค์หรือสังกะสี ชิ้นงานถูกจุ่มในสารละลายที่มีโครเมียมไตรวาเลนต์ (Cr³⁺) เกิดฟิล์มโครเมียมออกไซด์บาง ๆ เคลือบบนผิวซิงค์หรือสังกะสี เพิ่มความทนทานการกัดกร่อน ขณะคงโทนฟ้าอมเงินที่สะอาดทันสมัย
- ปลอดภัยกว่า Cr⁶⁺ สอดคล้อง RoHS/REACH ลดความเสี่ยงต่อผู้ปฏิบัติงานและสิ่งแวดล้อม
- ทนการพ่นละอองเกลือได้ดีเมื่อควบคุมพารามิเตอร์ถูกต้อง
- ภาพลักษณ์สะอาด ทันสมัย เพิ่มคุณค่าชิ้นงาน
ส่วนที่ 2: วิธีการใช้งาน (หลังการชุบซิงค์หรือสังกะสี)
- ชิ้นงานผ่านการชุบซิงค์หรือสังกะสี แนะนำความหนา ≥ 8 µm
- ล้างน้ำสะอาด 2 ครั้ง
- จุ่มกรดดินประสิว (HNO₃) 0.5% v/v นาน 2–5 วินาที เพื่อเปิดผิว
- ผสม 100 ลิตร ใช้กรดดินประสิว 0.5 ลิตร เติมน้ำจนครบ
- ล้างน้ำสะอาด แล้วจุ่มน้ำกลั่น
- จุ่มในอ่าง Tri Blue ที่เตรียมแล้ว ตามเวลาที่กำหนด
- ล้างน้ำสะอาด 2 ครั้ง
- จุ่มน้ำกลั่น เพื่อล้างคลอไรด์ตกค้าง
- เป่าลมหรืออบให้แห้งสนิท
ส่วนที่ 3: ช่วงการทำงานและการควบคุม
ช่วงการทำงาน (Working Range) และค่าที่เหมาะสม
| พารามิเตอร์ | ช่วงการทำงาน | ช่วงที่เหมาะสม | หน่วย |
|---|---|---|---|
| Tri Blue | 30–75 | 50 | ซีซี/ลิตร |
| pH | 1.5–2.5 | 1.8 | - |
| อุณหภูมิ | 18–35 | 25 | °C |
| เวลาในการจุ่ม | 15–30 | 25 | วินาที |
การควบคุมอ่างอย่างต่อเนื่อง
- ควบคุม pH ระหว่าง 1.8–2.2 ปรับด้วยกรดไนตริกเข้มข้น 50%
- ควบคุมการล้างระหว่างขั้นตอนให้เหมาะสม เพื่อลดการปนเปื้อนคลอไรด์
- รักษาความหนาซิงค์หรือสังกะสีให้สม่ำเสมอ เพื่อความคงทนและสีที่เสถียร
การแก้ปัญหาเบื้องต้น
- สีติดเหลือง
- เพิ่มเวลาในการจุ่ม เพิ่มความเข้มข้น หรือปรับ pH ให้อยู่ช่วงที่เหมาะสม
- ผิวด้านหรือออกสีรุ้ง
- เพิ่มเวลาในการจุ่ม หรือเจือจางน้ำยาลงเล็กน้อย
- มีคราบขาวคล้ายผงบนผิว
- สาเหตุที่พบบ่อย: น้ำยาเข้มข้นเกิน เวลาในการจุ่มนานเกิน หรือการล้างหลังจุ่มไม่เพียงพอ
- แนวทางแก้: ปรับลดความเข้มข้น ลดเวลาในการจุ่ม และเพิ่มคุณภาพ/จำนวนขั้นตอนล้าง
- ฟิล์มไม่สม่ำเสมอหรือมีรอยด่าง
- สาเหตุ: ทำความสะอาดก่อนจุ่มไม่ดี ความหนาซิงค์หรือสังกะสีไม่สม่ำเสมอ หรืออุณหภูมิน้ำยาไม่นิ่ง
- แนวทางแก้: ปรับปรุงการล้าง ตรวจสอบความหนาซิงค์หรือสังกะสี และคุมอุณหภูมิให้อยู่ช่วง
- ความทนทานการกัดกร่อนต่ำ
- สาเหตุ: pH ของน้ำยาผิดปกติ ความหนาซิงค์หรือสังกะสีบาง หรือการทำให้แห้งไม่สมบูรณ์
- แนวทางแก้: ปรับ pH ให้อยู่ 1.8–2.2 เพิ่มความหนาซิงค์หรือสังกะสี และทำให้แห้งสนิทก่อนใช้งาน
- สีดรอปหรือหม่นลง
- สาเหตุ: จุ่มนานเกินจนฟิล์มหนาเกิน หรือความเข้มข้นน้ำยาสูงเกิน
- แนวทางแก้: ลดเวลาในการจุ่ม และเจือจางน้ำยาตามคำแนะนำ