CHROMATE 5006 — สีโครเมตรุ้งเหลือง (โครม 6)

สีโครเมตรุ้งเหลืองชนิดโครม 6 ใช้สร้างฟิล์มสีเหลืองปนรุ้งบนผิวซิงค์ เพิ่มความทนทานต่อการกัดกร่อนและความสวยงามของชิ้นงาน อย่างไรก็ตาม Cr6 มีความเป็นพิษและถูกควบคุมตามกฎหมาย จึงควรปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัย และพิจารณาทางเลือกโครเมียม 3 ในงานที่ต้องการสอดคล้อง RoHS/REACH

หลังจากชุบซิงค์หรือสังกะสี (zinc plating) ชิ้นงานถูกจุ่มในสารละลายโครเมียมเฮกซาวาเลนต์ (Cr6) เพื่อสร้างชั้นฟิล์มโครเมตสีเหลืองอมรุ้ง ฟิล์มนี้ช่วยเพิ่มความทนทานต่อการกัดกร่อนและให้ผิวสวยงาม เหมาะกับชิ้นส่วนยานยนต์ ฮาร์ดแวร์ และอิเล็กทรอนิกส์

• โทนสีขึ้นกับความเข้มข้น/เวลา/อุณหภูมิ
• จำเป็นต้องจัดการด้านความปลอดภัยของ Cr6 อย่างเคร่งครัด
• งานที่ต้องตาม RoHS/REACH อาจต้องพิจารณาโครเมียม 3+

ต้องการผสมน้ำยา 100 ลิตร: ตวงสีรุ้งน้ำ 5006 = 1 ลิตร + เติมน้ำ = 99 ลิตร กวนให้เข้ากัน แล้วทดสอบชิ้นงาน หากสีเข้มไปให้เติมน้ำ หากอ่อนไปให้เพิ่มสี

• ชิ้นงานชุบซิงค์เรียบร้อยแล้ว: ขั้นตอนแรกคือการเตรียมชิ้นงานที่ผ่านการชุบซิงค์มาแล้ว ซึ่งชั้นซิงค์นี้เป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับปฏิกิริยาโครเมทและการสร้างฟิล์มป้องกันที่ยึดเกาะได้ดีและทนทาน
• ล้างน้ำสะอาด: ล้างชิ้นงานด้วยน้ำสะอาดทันทีหลังการชุบซิงค์เพื่อกำจัดสารเคมีตกค้างจากกระบวนการชุบซิงค์ออกให้หมดจด ช่วยลดการปนเปื้อนเข้าสู่บ่อโครเมทและทำให้การเกิดฟิล์มสีรุ้งสม่ำเสมอ
• จุ่มซิงค์โครเมติ้ง หรือกรดดินประสิว 1% 3–15 วินาที: ขั้นตอนนี้เรียกว่าการกระตุ้นผิว Activation เพื่อให้ผิวซิงค์พร้อมสำหรับการเคลือบโครเมท โดยใช้กรดเจือจาง เช่น กรดไนตริก 1% ช่วยขจัดคราบออกไซด์ Oxide Layer ที่เกาะบนผิวออก ทำให้ปฏิกิริยาโครเมทในขั้นตอนต่อไปเกิดขึ้นได้อย่างสม่ำเสมอและทั่วถึง
• ล้างน้ำ: ล้างชิ้นงานด้วยน้ำสะอาดอีกครั้งหลังการกระตุ้นผิว เพื่อกำจัดกรดที่ตกค้างออกทั้งหมด ลดโอกาสการปนเปื้อนและการเพี้ยนของเฉดสีในขั้นตอนถัดไป
• จุ่มสีรุ้งน้ำ 5006 10–20 วินาที: นี่คือขั้นตอนหลักของการเคลือบโครเมทสีรุ้ง โดยการจุ่มชิ้นงานลงในน้ำยาเคมี “สีรุ้งน้ำ 5006” เป็นเวลา 10–20 วินาที ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นจะสร้างชั้นโครเมทที่ให้สีตั้งแต่เหลืองทองไปจนถึงสีรุ้งสวยงามบนผิวซิงค์อย่างสม่ำเสมอ
• ล้างน้ำ: ล้างน้ำยาโครเมทส่วนเกินออกด้วยน้ำสะอาดทันทีหลังจุ่ม เพื่อให้ฟิล์มที่ก่อตัวแล้วคงที่และสะอาด ปราศจากคราบ
• ล้างน้ำอีกครั้ง: ล้างซ้ำอีกครั้งเพื่อความมั่นใจว่าไม่มีสารเคมีหลงเหลืออยู่บนผิวชิ้นงาน ช่วยลดคราบน้ำและความไม่สม่ำเสมอของสีในระยะยาว
• เป่าลมหรืออบให้แห้ง: ทำให้แห้งด้วยลมหรือการอบ ควรใช้การเป่าลมเพื่อให้แห้งสนิทโดยไม่ทำลายชั้นโครเมทที่เคลือบไว้ และควบคุมอุณหภูมิไม่ให้สูงเกินไปเพื่อคงเฉดสีและการยึดเกาะของฟิล์ม

• Cr6 เป็นอันตราย ต้องสวมถุงมือที่ทนสารเคมี แว่นตานิรภัย และหน้ากากป้องกันไอระเหยระหว่างทำงาน ปฏิบัติงานในพื้นที่ที่มีการระบายอากาศดี ลดการรับสัมผัสไอระเหยและหมอกสารเคมี
• จัดการน้ำทิ้งและตะกอนตามข้อกำหนดของหน่วยงานท้องถิ่น รวมถึงปฏิบัติตามข้อกำกับด้านสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัยที่เกี่ยวข้องกับ RoHS และ REACH อย่างเคร่งครัด
• หากต้องตาม RoHS และ REACH อย่างเข้มงวด ให้พิจารณากระบวนการโครเมียม 3 พลัสเป็นทางเลือก ลดความเสี่ยงและเอื้อให้สอดคล้องข้อกำหนดได้ง่ายขึ้น

• สีไม่สม่ำเสมอ หรือสีเพี้ยน ปัญหา ชิ้นงานมีสีไม่สม่ำเสมอ เช่น มีสีแดงปน สีซีดจาง หรือมีจุดด่าง สาเหตุ การเตรียมผิวไม่ดี มีคราบไขมันหรือสิ่งสกปรกหลงเหลืออยู่บนผิวซิงค์ ค่า pH ของน้ำยาไม่เหมาะสม ต่ำหรือสูงเกินสมดุล เวลาจุ่มไม่พอทำให้ปฏิกิริยาไม่สมบูรณ์ วิธีแก้ไข ทำความสะอาดชิ้นงานให้ทั่วถึงก่อนเข้าสู่กระบวนการ ปรับ pH ของน้ำยาให้อยู่ในช่วงที่เหมาะสมตามคำแนะนำ เพิ่มเวลาจุ่มในน้ำยาโครเมทให้พอเหมาะ


• ชั้นโครเมทหลุดลอกง่าย ปัญหา ชั้นเคลือบโครเมทหลุดออกได้ง่ายเมื่อขัดถูหรือสัมผัส สาเหตุ ความหนาของชั้นซิงค์ไม่พอ ชั้นซิงค์ที่บางเกินไปไม่สามารถรองรับชั้นโครเมทได้ดี การอบแห้งด้วยความร้อนสูงทำให้ชั้นโครเมทเปราะบาง วิธีแก้ไข ตรวจสอบความหนาของชั้นซิงค์ แนะนำอย่างน้อย 5 ไมครอน ใช้วิธีเป่าลมแทนการอบที่อุณหภูมิสูง ควบคุมเงื่อนไขให้ไม่ทำลายฟิล์ม


• เกิดคราบขาว ปัญหา มีคราบขาวเกิดขึ้นบนผิวชิ้นงานหลังการทำโครเมท สาเหตุ ล้างน้ำยาไม่สะอาด น้ำยาโครเมทยังคงค้างบนผิว แช่น้ำนานเกินไปหลังจุ่มโครเมทจนฟิล์มอ่อนตัว วิธีแก้ไข ล้างน้ำให้สะอาดและรวดเร็วทันทีหลังจุ่ม หลีกเลี่ยงการแช่ชิ้นงานในน้ำนานเกินไป จัดลำดับขั้นตอนให้กระชับ


• น้ำยามีการตกตะกอน ปัญหา เกิดตะกอนในน้ำยาโครเมท ทำให้ประสิทธิภาพการเคลือบลดลง สาเหตุ ใช้น้ำที่ไม่บริสุทธิ์ในการผสมหรือปรับเติม น้ำประปามีสิ่งเจือปน นำสิ่งแปลกปลอมจากขั้นตอนก่อนหน้าปนเปื้อนลงบ่อ วิธีแก้ไข ใช้น้ำ DI สำหรับผสมและเติมทุกครั้ง ล้างชิ้นงานให้สะอาดหมดจดก่อนนำมาจุ่มโครเมท ควบคุมความสะอาดของสายการผลิต


• ปริมาณสารเคมีลดลงเร็ว ปัญหา ต้องเติมสารเคมีในน้ำยาบ่อยครั้งกว่าปกติ สาเหตุ การจุ่มงานปริมาณมากในเวลาสั้น ทำให้สารออกฤทธิ์ถูกใช้ไปอย่างรวดเร็ว วิธีแก้ไข วางแผนการผลิตให้เหมาะสมกับปริมาตรของบ่อ ดำเนินการไทเทรตเพื่อติดตามความเข้มข้น และปรับเติมให้ถูกต้องตามปริมาณที่เหมาะสม