ภาพรวมผลิตภัณฑ์
การชุบทองเหลืองแบบไม่ใช้ไซยาไนด์ คือกระบวนการชุบที่ใช้สารเชิงซ้อนชนิดปลอดภัย (เช่น ไพโรฟอสเฟต/ซิเตรต/ไกลซีน) แทนไซยาไนด์ เพื่อละลาย Cu/Zn และสร้างฟิล์มทองเหลืองที่มีคุณภาพ เหมาะสำหรับงานตกแต่ง อะไหล่ยานยนต์ เครื่องประดับ และชิ้นส่วนโลหะทั่วไป
จุดมุ่งหมายคือคงคุณภาพการยึดเกาะและการคุมโทนสีของทองเหลือง พร้อมยกระดับความปลอดภัยและลดภาระบำบัดน้ำเสียเมื่อเทียบกับระบบไซยาไนด์ดั้งเดิม
จุดเด่นของน้ำยา
สรุปคุณสมบัติสำคัญสำหรับไลน์ชุบ ทั้งคุณภาพผิว ความเสถียร และความพร้อมต่อกระบวนการถัดไป
ไม่มีไซยาไนด์
ลดความเสี่ยงด้าน EHS และภาระบำบัดน้ำเสีย เมื่อเทียบกับระบบ CN
คุมโทนกว้าง
ปรับสีทอง–โรสโกลด์ด้วยตัวปรับสี เงื่อนไขชุบ และอัตราส่วน Cu:Zn
ฟิล์มขึ้นเร็ว
ชุบติดไว การเข้าซอกดี เหมาะสายการผลิตต่อเนื่อง
ช่วงอุณหภูมิกว้าง
ทำงานได้ตั้งแต่อุณหภูมิห้อง—แนะนำ ~55 °C เพื่อเสถียรภาพของบ่อ
ยืดหยุ่นต่ออุปกรณ์
ใช้ได้ทั้งแร็ค/บาร์เรล ระบบกวน/กรองมาตรฐาน ปรับใช้ได้ง่าย
ผิวสวยพร้อมตกแต่ง
ผิวละเอียด เงา/กึ่งเงา รองรับกระบวนการกันหมองหลังชุบ
สารเชิงซ้อนทดแทนไซยาไนด์
น้ำยาชุบทองเหลืองแบบไม่ใช้ไซยาไนด์ใช้สารเชิงซ้อนที่ปลอดภัยกว่าในการละลายทองแดงและสังกะสี เพื่อควบคุมการตกเคลือบให้เสถียรและคุมโทนสีได้สม่ำเสมอ
- ไพโรฟอสเฟต: นิยมและเสถียร ช่วยให้ผิวเนียนสม่ำเสมอและลดตำหนิ
- ซอร์บิทอล: ทำหน้าที่ช่วยรักษาสมดุลโลหะและคุมโทนสีให้คงที่
- ไกลซีน: กรดอะมิโนที่สร้างเชิงซ้อนกับทองแดงและสังกะสี ส่งผลให้การชุบเดินเรียบ
- ซิเตรต: ช่วยเพิ่มเสถียรภาพของบ่อและการนำไฟฟ้า
- กลูโคเฮปโทเนต: ให้คุณภาพผิวดีและช่วงการคุมสีที่กว้าง
สเปกและสภาวะการทำงาน
ตัวอย่างพารามิเตอร์ที่แนะนำสำหรับน้ำยาชุบทองเหลืองแบบไม่ใช้ไซยาไนด์
| พารามิเตอร์ | ค่าที่เหมาะสม | ช่วง |
|---|---|---|
| อุณหภูมิ | ประมาณ 55 °C | 50–60 °C |
| pH | ประมาณ 12 | 10–13 |
| ความหนาแน่นด้วยองศาเบาเม่ | แร็คประมาณ 17 / บาร์เรลประมาณ 15 | 14–20 |
| แรงดันไฟฟ้า | แร็คประมาณ 5 V / บาร์เรลประมาณ 7 V | 3–8 V |
| ความหนาแน่นกระแส | ประมาณ 0.5 A/dm² | 0.1–1.0 A/dm² |
| ขั้วแอโนด | สแตนเลส 316 อัตราส่วนแอโนดต่อแคโทดประมาณ 4:1 | — |
| การกรอง | กรองต่อเนื่องประมาณ 10 µm | — |
การผสม ลำดับงาน และบำรุงรักษา
การเตรียมบ่อครั้งแรก
- ทำความสะอาดบ่อ เติมสารละลายชุบทองเหลืองแบบไม่ใช้ไซยาไนด์ชนิดสำเร็จรูปตามปริมาตร
- ตั้งอุณหภูมิทำงานประมาณ 55 °C และเริ่มระบบกรองต่อเนื่องที่ความละเอียด 10 ไมโครเมตร
- ปรับค่า pH ให้ได้ประมาณ 12 โดยใช้โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์อย่างระมัดระวัง
- ตรวจสอบแรงดันและกระแสให้เหมาะกับโหมดแร็คหรือบาร์เรลก่อนเริ่มผลิต
ลำดับกระบวนการแนะนำ
- ต้มล้างไขมัน แล้วล้างน้ำ
- ทำความสะอาดด้วยการแยกไฟฟ้า แล้วล้างน้ำ
- จุ่มกรดอ่อนสำหรับเหล็กและทองเหลือง แล้วล้างน้ำ
- ชุบทองเหลืองแบบไม่ใช้ไซยาไนด์ตามพารามิเตอร์ที่แนะนำ
- ล้างน้ำ จุ่มน้ำยากันหมองทองแดงและทองเหลืองถ้ามี แล้วเป่าลมหรืออบแห้ง
การบำรุงรักษาและการควบคุม
- ควบคุม pH ให้อยู่ในช่วง 10–13 โดยมีค่าเป้าหมาย 12 และปรับด้วยโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์เมื่อค่าลดลง
- ควบคุมองศาเบาเม่ แร็คประมาณ 17 และบาร์เรลประมาณ 15 อยู่ในช่วง 14–20
- รักษาอุณหภูมิ 50–60 °C และเปิดระบบกรองต่อเนื่อง
- หากโทนสีหรือความเงาเปลี่ยน ให้ใช้ตัวปรับสีหรือปรับความเงาตามคู่มือ
- เมื่อมีการปนเปื้อนอินทรีย์ ให้บำบัดด้วยผงคาร์บอน ทำดัมมี่ชุบ แล้วกรองให้น้ำยาใสก่อนเดินงานต่อ
แนวทางแก้ปัญหาเบื้องต้น
| ปัญหา | วิธีแก้ไข |
|---|---|
| สีทองจางหรือช่วงโทนแคบ | เติมเกลือสำหรับปรับความเข้ม และเพิ่มตัวปรับสีตามคู่มือ |
| ประสิทธิภาพกระแสต่ำ | ปรับ pH ด้วยโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ เติมเกลือปรับความเข้ม และบำบัดคาร์บอนหากมีสิ่งปนเปื้อน |
| โทนออกแดงจัดหรือมีพื้นที่ไม่ติด | เพิ่มตัวปรับสี รักษาความเข้มของเกลือปรับให้คงที่ ทำดัมมี่ชุบและทดสอบด้วยฮัลเซลล์ |
| โทนออกเขียว | เพิ่มตัวปรับสี และควบคุมเกลือปรับให้อยู่ในช่วงที่แนะนำ |
ความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม
- น้ำยาชุบมีค่า pH สูง ควรสวมถุงมือ แว่นตานิรภัย และหน้ากากที่เหมาะสมตลอดเวลา
- จัดให้มีการระบายอากาศหรือดูดไอที่เพียงพอ โดยเฉพาะเมื่อทำงานที่อุณหภูมิสูง
- ของเสียมีโลหะหนัก ต้องบำบัดและกำจัดตามกฎหมาย ควบคุม pH ให้เหมาะสมในทุกขั้นตอน
- การบำบัดด้วยผงคาร์บอนและสารเคมีอื่นให้ทำอย่างควบคุม และกรองให้น้ำยาใสก่อนนำกลับมาใช้
- หากสารกระเด็นเข้าตา ให้ล้างด้วยน้ำสะอาดอย่างต่อเนื่องอย่างน้อย 15 นาที แล้วรีบไปพบแพทย์