ภาพรวม & ความแตกต่างหลัก
ทั้งโครเมียมตกแต่ง (Decorative Chrome) และฮาร์ดโครม (Hard Chrome) คือการชุบด้วยไฟฟ้าที่ใช้กรดโครมิกเป็นสารละลายหลัก แต่ทั้งสองกระบวนการมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนในด้านเป้าหมายและความหนาของชั้นเคลือบ
โครเมียมตกแต่ง (Decorative Chrome)
- เป้าหมาย: เน้นความสวยงามเป็นหลักเพื่อให้ได้ผิวที่เงางามและทนทานต่อการหมอง เช่น อะไหล่รถยนต์หรือเครื่องใช้ในบ้าน
- ความหนา: ชั้นเคลือบจะบางมาก โดยทั่วไปอยู่ระหว่าง 0.005–0.05 µm
- คุณสมบัติ: ให้ความเงางามสูงและป้องกันการกัดกร่อนได้ดีในระดับหนึ่ง แต่ไม่ทนทานต่อการเสียดสีหรือการสึกหรอมากนัก
ฮาร์ดโครม (Hard Chrome)
- เป้าหมาย: เน้นสมบัติทางวิศวกรรมเป็นหลัก โดยเฉพาะความแข็งและความทนทานต่อการสึกหรอ เช่น ชิ้นส่วนเครื่องจักรหรือกระบอกไฮดรอลิก
- ความหนา: ชั้นเคลือบหนามาก เริ่มต้นตั้งแต่ประมาณ 20 µm ไปจนถึงหลายร้อยไมโครเมตร ขึ้นอยู่กับการใช้งาน
- คุณสมบัติ: ความแข็งสูงมากและทนทานต่อการเสียดสี/การกัดกร่อน เหมาะกับชิ้นส่วนที่รับแรงเสียดทานสูง
จุดเด่น (Chrome/Hard Chrome)
สรุป 6 ไฮไลต์สำคัญ ครอบคลุมงานตกแต่งถึงงานวิศวกรรม
เงากระจก สวยหรู
เหมาะงานตกแต่ง—กันชน ล้อ ก๊อกน้ำ และของใช้ ให้ภาพลักษณ์ระดับพรีเมียม
ช่วยติดในพื้นที่ LCD
ด้วย Decorex Conducting Salt ความหนา/ความเงาใน LCD เข้าใกล้ HCD
ความแข็งสูง ~65–70 HRC
ฮาร์ดโครมรองรับงานสึกถลอกสูง เช่น ลูกสูบ แม่พิมพ์ ชิ้นส่วนเครื่องจักร
ซ่อมคืนมิติ (Build-up)
สะสมความหนาเพื่อปรับขนาดเพลา/รู เพื่อลดการเปลี่ยนชิ้นส่วนใหม่
ลดเสียดทาน & สึกหรอ
พื้นผิวโครมช่วยลดแรงเสียดทาน เพิ่มอายุการใช้งานในระบบเลื่อน/หมุน
ทนกัดกร่อนระดับงานอุตสาหกรรม
ช่วยทนสภาพชื้น/สารเคมี เมื่อเดินบอตามพารามิเตอร์และควบคุมบ่อสม่ำเสมอ
ตารางเปรียบเทียบ: โครเมียมตกแต่ง vs ฮาร์ดโครม
| คุณสมบัติ | โครเมียมตกแต่ง | ฮาร์ดโครม |
|---|---|---|
| วัตถุประสงค์ | ความสวยงาม/เงา | ความแข็งแรงเชิงวิศวกรรม |
| ความหนา | บางมาก < 1 µm (มัก 0.005–0.05 µm) | หนามาก ≥ 20 µm (ถึงหลายร้อย µm) |
| ผิวสัมผัส | เงาเหมือนกระจก | ด้าน/เทา หรือเงาหลังขัด |
| ความแข็ง | ต่ำกว่า | สูงมาก ~65–70 HRC |
| การใช้งาน | ของตกแต่ง/ของใช้/ชิ้นส่วนรถเงา | กระบอกไฮดรอลิก/แม่พิมพ์/ลูกสูบ/เครื่องมือ |
การชุบโครเมียม (Decorative Chromium)
- ชั้นบางเพื่อความสวยงาม/ป้องกันหมอง มักมีชั้นนิกเกิลรองพื้นเพื่อเงาและความทนกัดกร่อน
- ความหนาทั่วไป: 0.005–0.05 µm
- ผิว: เงาเหมือนกระจก
- งาน: กันชน/ล้อ, ก๊อกน้ำ, ของใช้/เครื่องประดับ
การชุบฮาร์ดโครม (Hard Chromium)
- เน้นความแข็ง สึกยาก ลดเสียดทาน และสามารถซ่อมคืนมิติที่สึกหรอ
- ความหนาเริ่ม ~20 µm ถึงหลายร้อย µm
- ความแข็ง ~65–70 HRC (หลังอบคลายเครียด/ตามสเปก)
- งาน: ลูกสูบ กระบอกไฮดรอลิก แม่พิมพ์ ชิ้นส่วนเครื่องจักร
Decorex Conducting Salt (Chromic Acid Accelerator)
ผงเคมีที่ช่วย เร่งการติดในบริเวณกระแสต่ำ (LCD) สำหรับบ่อฮาร์ดโครม/โครเมียมเงา ทำให้ความหนาและความเงาบริเวณ LCD ใกล้เคียง HCD
สภาวะบ่อและการใช้งานแนะนำ
ตั้งต้นสำหรับทั้งงานโครเมียมตกแต่งและฮาร์ดโครม
| พารามิเตอร์ | ช่วง | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| โครมิกแอซิด (CrO₃) | 230–250 g/L | ปรับตามอัตราชุบ/สภาพโหลด |
| กรดกำมะถัน (SO₄²⁻) | 1.8–3.4 cc/L | ควบคุมอัตราส่วน CrO₃:SO₄²⁻ |
| ความหนาแน่น (°Bé) | 22–26 °Bé | ตรวจความเข้มข้นรวม |
| อุณหภูมิ | 55–60 °C | ควบคุมเสถียรภาพ/ความเงา |
| ความหนาแน่นกระแสแคโทด | 15–25 A/dm² | ตั้งตามรูปทรงและการจับยึด |
| ความหนาแน่นกระแสแอโนด | 5–10 A/dm² | ดูแลพื้นที่แอโนด/กระแส |
ตัวอย่างการเติมผลิตภัณฑ์
สำหรับบ่อขนาด 100 ลิตร เติม Decorex Conducting Salt 500 กรัม โดยละลายในน้ำกลั่นให้หมดก่อน แล้วค่อย ๆ เทลงบ่อพร้อมกวนให้เข้ากัน
อุปกรณ์แนะนำ
- ถังเหล็กกล้าบุตะกั่ว หรือถัง/บุ PVC/PP ที่ยืดหยุ่น พร้อมระบบสกัดควัน
- ฮีตเตอร์ซิลิกา/ไททาเนียม และ/หรือขดลวดระบายความร้อน
การควบคุม/บำรุงรักษาบ่อ
- ติดตามเข้มข้นด้วยค่า °Bé และวิเคราะห์ CrO₃/ซัลเฟตตามรอบ
- เพิ่มซัลเฟตด้วยผงโครมิก; ลดซัลเฟตด้วย Barium Hydroxide/Carbonate ตามแนวปฏิบัติ
- หลีกเลี่ยงคลอไรด์ปนเปื้อนจากน้ำล้าง—อันตรายต่อบ่อโครเมียม
ความปลอดภัย
- ควรมีระบบดูดควัน ตลอดการเดินบ่อ
- สวม PPE (ถุงมือ/แว่น/หน้ากาก) และปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัยสารเคมีอย่างเคร่งครัด