ภาพรวมผลิตภัณฑ์
การจุ่มเงาบนสังกะสี (Zinc) และสังกะสีฉีด (Zamak) แบบไม่ใช้ไฟฟ้าเป็นการปรับสภาพผิวด้วยสารเคมี ช่วยขจัดชั้นออกไซด์/คราบและปรับพื้นผิวให้เรียบเนียนเงางาม ACITEK MZ-52 ถูกออกแบบให้ใช้งานง่าย เหมาะสำหรับเตรียมผิวก่อนชุบหรือเคลือบขั้นถัดไป
จุดเด่นของ ACITEK MZ-52
คุณสมบัติที่หน้างานใช้จริง—ล้างออกไซด์ เร่งความเงา รองรับซิ้งค์ฉีด พร้อมก่อนชุบ
ล้างออกไซด์/คราบ
ขจัดชั้นออกไซด์และสิ่งสกปรกบนผิวซิ้งค์ให้ผิวสะอาดพร้อมแอคทีฟ
เพิ่มความเงา
ปรับผิวให้เรียบ เงางาม เหมาะกับงานโชว์พื้นผิว
รองรับซิ้งค์ฉีด
ใช้ได้กับ Zamak/ซิ้งค์ฉีด ลดคราบและผิวสากก่อนชุบ
หัวเชื้อเข้มข้น
ใช้งานที่ความเข้มข้น 30–50% ปรับตามผิวงาน
รวดเร็ว
เวลาแช่ทั่วไป ~2–3 นาที บน 70–80 °C
ยึดเกาะก่อนชุบดี
เตรียมผิวให้ยึดเกาะชั้นชุบ/เคลือบถัดไปได้สม่ำเสมอ
หลักการทำงาน
เป็นการขัดเงาเชิงเคมี (Chemical Polishing) ที่ทำให้ปุ่มนูน/ผิวสากละลายเร็วกว่าส่วนเรียบ ส่งผลให้ผิวเรียบเนียนและเงางามขึ้นโดยไม่ใช้ไฟฟ้า
สารละลายเข้มข้นทำงานร่วมกับอุณหภูมิที่เหมาะสม ช่วยกำจัดออกไซด์เก่าและคราบบนผิวซิ้งค์ พร้อมสร้างสภาพผิวที่เหมาะต่อการชุบต่อไป
ข้อมูลผลิตภัณฑ์
ACITEK MZ-52 เป็นหัวเชื้อแบบของเหลวสำหรับจุ่มเงาซิ้งค์/ซิ้งค์ฉีด ช่วยล้างออกไซด์ เพิ่มความเงา และเตรียมผิวก่อนการชุบ/เคลือบ
- ประเภท: จุ่มเงา/ปรับสภาพผิวซิ้งค์ (Bright Dip/Activation)
- วัสดุ: ซิ้งค์, ซิ้งค์ฉีด (Zamak)
- รูปแบบ: หัวเชื้อเข้มข้น
- ช่วงทำงานแนะนำ: 30–50% w/v; 70–80 °C; ~2–3 นาที
สเปกและพารามิเตอร์การทำงาน
ปรับตามสภาพผิวจริงและเป้าหมายความเงา
| พารามิเตอร์ | ค่าแนะนำ | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| ความเข้มข้น ACITEK MZ-52 | 30–50% w/v | ผิวสาก/คราบมากใช้เข้มขึ้น |
| อุณหภูมิ | 70–80 °C | คุมเสถียรภาพและอัตราละลาย |
| เวลาแช่ | ~2–3 นาที | หรือจนได้เงาตามต้องการ |
| วัสดุงาน | ซิ้งค์, ซิ้งค์ฉีด (Zamak) | ล้างให้สะอาดก่อนจุ่ม |
| การล้าง | ล้างน้ำ/DI ทันทีหลังจุ่ม | หลีกเลี่ยงค้างอากาศ > 3 วิ |
ขั้นตอนการทำงาน
กระบวนการนี้เป็นวิธีเตรียมผิวชิ้นงานซิงค์เพื่อเพิ่มความเงาและพร้อมสำหรับการชุบเคลือบขั้นต่อไป
- ทำความสะอาดเบื้องต้น: ชิ้นงานซิงค์หรือซิงค์ฉีดต้องได้รับการทำความสะอาดอย่างทั่วถึงเพื่อกำจัดคราบน้ำมัน, สิ่งสกปรก หรือไขมันที่ติดอยู่ การทำความสะอาดที่ดีจะช่วยให้สารเคมีทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและสม่ำเสมอทั่วทั้งชิ้นงาน
- ล้างน้ำสะอาด: ล้างชิ้นงานที่ทำความสะอาดแล้วด้วยน้ำสะอาดเพื่อชะล้างสารเคมีทำความสะอาดที่ตกค้างอยู่
- จุ่ม ACITEK MZ-52: จุ่มชิ้นงานลงในสารละลาย ACITEK MZ-52 เป็นเวลา ~2–3 นาที หรือจนกว่าจะสังเกตเห็นว่าผิวชิ้นงานมีความเงาตามที่ต้องการ ACITEK MZ-52 เป็นสารเคมีชนิดหนึ่งที่ออกแบบมาเพื่อ กัดเงา (brightening dip) โดยเฉพาะสำหรับโลหะผสมสังกะสี (Mazak) และชิ้นส่วนฉีดขึ้นรูปจากสังกะสี
- ล้างน้ำสะอาดทันที: นำชิ้นงานขึ้นจากสารละลาย ACITEK MZ-52 แล้วล้างด้วยน้ำสะอาดทันที ห้ามทิ้งไว้ในอากาศนาน เพราะอาจทำให้เกิดคราบหรือเปลี่ยนสีได้
- ล้างน้ำสะอาดอีกครั้ง: ล้างน้ำซ้ำอีกครั้งเพื่อมั่นใจว่าไม่มีสารเคมีตกค้าง
- จุ่มกรดอ่อน: หากต้องการนำชิ้นงานไปชุบหรือเคลือบต่อในขั้นตอนถัดไป ควรจุ่มชิ้นงานในกรดอ่อนเพื่อ ปรับสภาพผิว (surface conditioning) ให้พร้อมสำหรับการยึดเกาะของชั้นเคลือบ
ความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม
เนื่องจากกระบวนการนี้ใช้สารเคมี จึงต้องปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อมอย่างเคร่งครัด
- การป้องกันส่วนบุคคล (PPE): ควร สวมถุงมือ, แว่นตานิรภัย, และหน้ากาก ที่เหมาะสมเพื่อป้องกันการสัมผัสโดยตรงกับสารเคมีและไอระเหย
- พื้นที่ทำงาน: ควรทำงานใน พื้นที่ที่มีการระบายอากาศดี และระมัดระวัง การกระเด็น ของสารเคมีในขณะที่ทำงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากสารละลายมีความร้อน
- การจัดการของเสีย: ของเสียจากกระบวนการนี้จะมีส่วนผสมของ กรด และ โลหะ ที่ถูกละลายออกมาจากชิ้นงาน ก่อนจะทิ้งลงสู่สิ่งแวดล้อม จะต้องผ่านการ ปรับค่า pH ให้เป็นกลาง และ บำบัด เพื่อกำจัดโลหะหนักตามที่ กฎหมายท้องถิ่น กำหนด
- เอกสารอ้างอิง: ควรศึกษาข้อมูลจาก SDS (Safety Data Sheet) และ TDS (Technical Data Sheet) ของผลิตภัณฑ์ ACITEK MZ-52 รวมถึงแนวทางด้านสิ่งแวดล้อม สุขภาพ และความปลอดภัย (EHS) ของสถานประกอบการนั้นๆ เพื่อให้เกิดความปลอดภัยสูงสุด
ปัญหาที่พบบ่อย
จากขั้นตอนดังกล่าว ต่อไปนี้คือ 5 ปัญหาที่อาจพบขณะใช้งาน ACITEK MZ-52 พร้อมสาเหตุและแนวทางแก้ไขแบบละเอียด
1) ผิวชิ้นงานเป็นคราบหรือจุดด่าง (Stained or Spotted Surface)
สาเหตุ:
- การล้างไม่สมบูรณ์: การล้างน้ำไม่ดีพอหลังจากจุ่มสารเคมี ทำให้สารเคมีตกค้างและทำปฏิกิริยากับผิว
- การค้างในอากาศนาน: ระหว่างยกจากบ่อจนถึงการล้าง เกิดออกซิเดชันเฉพาะจุด
วิธีแก้ไข:
- ตรวจสอบและเพิ่มประสิทธิภาพการล้าง (จำนวนบ่อ/เวลาล้าง/การไหลเวียน)
- ลดเวลาระหว่างยกชิ้นงานกับการล้างให้สั้นที่สุด
2) ความเงาไม่สม่ำเสมอทั่วทั้งชิ้นงาน (Uneven Brightening)
สาเหตุ:
- การทำความสะอาดเริ่มต้นไม่ทั่วถึง: คราบไขมัน/สิ่งสกปรกหลงเหลือ
- ฟองอากาศติดผิวขณะจุ่ม ทำให้สารละลายสัมผัสไม่ทั่วถึง
วิธีแก้ไข:
- เพิ่มประสิทธิภาพการล้างไขมัน (ความเข้มข้น/อุณหภูมิ/เวลา)
- เขย่าหรือแกว่งชิ้นงานเบา ๆ ระหว่างจุ่มเพื่อไล่ฟองอากาศ
3) ชิ้นงานเกิดการกัดกร่อนมากเกินไป (Excessive Etching)
สาเหตุ:
- จุ่มนานเกินช่วงแนะนำ (เกิน ~2–3 นาที)
- อุณหภูมิสารละลายสูงเกินไปทำให้อัตราปฏิกิริยาเร็วผิดปกติ
วิธีแก้ไข:
- ควบคุมเวลาให้แม่นยำด้วยตัวจับเวลา
- ควบคุมอุณหภูมิบ่อให้เป็นไปตามข้อกำหนดผู้ผลิต
4) ประสิทธิภาพของน้ำยาเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว (Rapid Deterioration of Solution)
สาเหตุ:
- การปนเปื้อนโลหะ/สารอินทรีย์ในบ่อ
- ความเข้มข้นไม่เหมาะสม และไม่มีการปรับเติมเมื่อจำเป็น
วิธีแก้ไข:
- รักษาความสะอาดบ่อและชิ้นงานก่อนจุ่ม
- หมั่นตรวจ/บันทึก และปรับเติมตามคำแนะนำของผู้ผลิต
5) การชุบ/เคลือบต่อยึดเกาะไม่ดี (Poor Adhesion in Subsequent Coating)
สาเหตุ:
- ไม่ได้ปรับสภาพผิวด้วยกรดอ่อนก่อนเข้าบ่อถัดไป
- เกิดออกซิเดชันซ้ำเพราะค้างอากาศนานหรือการล้างไม่เพียงพอ
วิธีแก้ไข:
- จุ่มกรดอ่อน (acid activation) สั้น ๆ ตามด้วยล้าง DI ให้สะอาด
- จัดลำดับงานให้ ยก–ล้าง–เข้าบ่อถัดไป โดยไม่ปล่อยค้างอากาศ